In offset, flexo, ống đồng ... v.v... là những khái niệm còn xa lạ
đối với rất nhiều người, tuy nhiên để hiểu những vấn đề cơ bản của kỹ
thuật in đó và các phương pháp in chính hiện nay cũng không phải là gì
ghê gớm lắm.
1. In typo:
Đây là phương pháp in.. đầu tiên và cổ xưa nhất, được phát minh bởi
người Trung Quốc nhưng người Đức (Johan Gutenberg) mới là người được
công nhận là ông tổ ngành in. Và nước ứng dụng đại trà thành công in
typo nhất cho đến ngày hôm nay là Việt Nam với công nghệ in trên ...
tường hay còn gọi là công nghệ in "KHOAN CẮT BÊ TÔNG" nổi tiếng.
Về nguyên lý, in typo là phương pháp in cao, tức là trên khuôn in
typo, các phần tử in (hình ảnh, chữ viết) nằm cao hơn các phần không in.
Khi in, chúng ta chà mực qua bề mặt khuôn in, các phần tử in nằm cao
hơn nên sẽ nhận mực và sau đó khi ép in, mực sẽ truyền qua bề mặt giấy
in tạo thành hình ảnh, chữ cần in. Một ví dụ gần gũi đó là con dấu
(mộc), trên con dấu hình ảnh được khắc nổi cao hơn phần xung quanh, khi
đóng dấu ta sẽ ấn nó vào tăm-bông để lấy mực, sau đó đóng "kịch" một
phát thế là xong. Khuôn in typo cũng được khắc nổi lên như con dấu, tuy
nhiên nó được chế tạo từ kim lọai (hợp kim chì) bằng quá trình ăn mòn
axít, các chữ viết thì được đúc thành các con chữ riêng lẻ, sau đó sẽ
được sắp lại bằng tay thành từng bộ khuôn của từng trang sách (cho nên
mới gọi là công đọan sắp chữ).
Phương pháp in typo sắp chữ hiện nay không còn được sử dụng do sản
lượng thấp, lạc hậu và độc hại (chữ in được đúc từ hợp kim chì là một
kim lọai độc hại) nên đã được thay thế bằng nhiều phương pháp hiện đại
hơn. Một số ứng dụng khác của in typo như in số nhảy, ép chìm nổi, ép
nhũ bạc, vàng... vẫn còn được sử dụng. Máy in typo ở Việt Nam được cải
tiến thành máy bế đặt tay ứng dụng rất hiệu quả.
2. In flexo:
In flexo bắt nguồn từ chữ flexible, nghĩa là mềm dẻo. Khuôn in flexo
cũng thuộc dạng khuôn in cao như in typo, tuy nhiên nó được chế tạo từ
chất dẻo (cao su hoặc nhự photopolymer) bằng quá trình phơi quang hóa.
Phương pháp in này được sử dụng rộng rãi để in các lọai nhãn decal, bao
bì hoặc thùng carton.
3. In ống đồng:
In ống đồng về nguyên lý nó là phương pháp in lõm, tức là trên khuôn
in, hình ảnh hay chữ viết (gọi là phần tử in) được khắc lõm vào bề mặt
kim loại. Khi in sẽ có 2 quá trình: Mực (dạng lỏng) được cấp lên bề mặt
khuôn in, dĩ nhiên mực cũng sẽ tràn vào các chỗ lõm của phần tử in, sau
đó một thiết bị gọi là dao gạt sẽ gạt mực thừa ra khỏi bề mặt khuôn in,
và khi ép in mực trong các chỗ lõm dưới áp lực in sẽ truyền sang bề mặt
vật liệu.
Khuôn in ống đồng có dạng trục kim lọai, làm bằng thép, bề mặt được
mạ một lớp đồng mỏng, phần tử in sẽ được khắc lên bề mặt lớp đồng này
nhờ axít hoặc hiện đại hơn là dùng máy khắc trục. Sau đó bề mặt lớp đồng
lại được mạ một lớp crôm mỏng để bảo vệ nên có người lại nói đây là
phương pháp in.. ống crôm chứ không phải in ống đồng.
Trục in đang được tiện để làm phẳng bề mặt
Máy khắc trục đang hoạt động
Cuộn sản phẩm sau khi in
In ống đồng được ứng dụng trong ngành in bao bì màng nhựa, đơn cử như
bao đựng OMO, Viso, bánh kẹo Bibica, hay cà phê Trung Nguyên ... v.v...
tất cả đều được in bằng phương pháp in ống đồng.
4. In lụa:
Đây là phương pháp in bình dân, đơn giản, rẻ tiền và dễ đầu tư, nhưng
nếu chịu khó làm vẫn có thể xây nhà tôn mua xe honda như thường.
5. In offset:
Đây là phương pháp in phổ biến nhất và cũng phương pháp in được nhắc đến nhiều nhất đối với những người làm design thiết kế.
Nguyên lý của phương pháp in này đơn giản nhưng khó hình dung nếu chưa được tay sờ mắt thấy "hiện vật".
In offset là phương pháp in theo nguyên lý in phẳng, tức là trên
khuôn in hình ảnh, chữ viết và những vùng không in đều có độ cao bằng
nhau (khi nhìn lên bề mặt tấm bản in ta chỉ thấy nó... phẳng lì như tờ
giấy, chả thấy chìm nổi gì hết). Người ta đã ứng dụng sự đẩy nhau giữa
dầu và nước. Khuôn in làm từ một tấm nhôm mỏng (khoảng 0.25mm), trên
khuôn in, phần trắng (không in) có bề mặt là nhôm, còn phần tử in (hình
ản, chữ viết) được cấu tạo từ một lọai nhựa đặc biệt gọi là nhựa diazô.
Lớp nhựa này có tính chất hút dầu, đẩy nước, và mực in offset là loại
mực (có gốc) dầu. Trong quá trình in, trước tiên bề mặt khuôn in đuợc
chà một lớp nước mỏng, lớp nước này sẽ dính ướt vào vùng không in (chính
là lớp nhôm đó). Sau đó khuôn in mới được chà mực. Vì mực có gốc dầu
nên nó không thể dính vào phần trắng trên khuôn in (đang dính nước)
được, mà chỉ bắt dính lên phần tử in là nhựa diazo ưa dầu mà thôi. Chính
vì vậy dù khuôn in phẳng lì nhưng khi chà mực, mực nó không chà... tùm
lum lên bề mặt khuôn mà chỉ truyền đúng vào phần tử in tạo thành hình
ảnh, chữ viết trên bề mặt khuôn in mà thôi. Và sau đó, khi ép in lên bề
mặt vật liệu in sẽ cho ra hình ảnh cần in.
Hình chụp phóng to bề mặt khuôn in offset. Phần màu sẫm chính là hạt
tram trên bản in, phần màu sáng (giống như bị rỗ) là phần bề mặt nhôm.
Vì sao gọi là offset (offset = truyền qua): khi in bản in không ép
trực tiếp lên giấy hay vật liệu in như những phương pháp in khác mà sẽ
được ép lên bề mặt một tấm cao su, sau đó tấm cao su này mới được ép lên
bề mặt giấy. Việc này nhằm tạo ra sự truyền mực tối ưu nhất (truyền từ
bề mặt cứng --> mềm --> cứng).
6. In nhân bản (Roneo, Duplicating)
Phương pháp này có cái hay của riêng nó. Nội dung cần in được "đục
thủng " trên vật liệu truyền in là Stencil (trong máy quay roneo cổ xưa)
hoặc trên Master (máy in siêu tốc bây giờ) bằng phưong pháp cơ học hoặc
quang - nhiệt học (?) để tạo nên bản mẫu. Khi quá trình in được tiến
hành là lúc mực in được ép (roneo) hoặc hất văng lên (in siêu tốc) bản
mẫu và đi qua phần tử "đục thủng" để truyền sang giấy.
Ở những nước nghèo như Việt Nam, Trung Quốc, các nước châu Phi ...,
máy in roneo vẫn còn được dùng trong việc in tài liệu đơn giản. Hiện đại
hơn thì dùng máy in siêu tốc KTS, chất lượng sản phẩm từ loại máy này
gần bằng in offset (nếu in đơn màu).
Tóm lại, phương pháp in này có ưu điểm:
- Chế bản đơn giản, ít độc hại ( gần như không độc hại).
- In số lượng rất linh hoạt (như in lụa).
- Tốc độ in rất nhanh (7800 tờ/ giờ).
Và có nhược điểm :
- Mực phải mua của chính hãng nên giá thành mực trên trang in còn cao.
- Màu sắc hạn chế trong một số màu nhất định.
- Giá máy còn cao so với mặt bằng giá nói chung ở nước ta.